Stabilność termiczna w olejach hydraulicznych

Co to jest STABILNOŚĆ TERMICZNA?

Oleje hydrauliczne

Stabilność termiczna to zdolność oleju hydraulicznego do zachowania swoich właściwości fizykochemicznych podczas długotrwałego działania wysokiej temperatury. W uproszczeniu oznacza to odporność oleju na degradację cieplną, utlenianie i tworzenie szkodliwych produktów rozkładu – takich jak osady, laki czy szlam. Jest ona zatem kluczowa dla utrzymania czystości układu, sprawności zaworów oraz długiej żywotności oleju, zwłaszcza przy długich okresach między wymianami.

W układach hydraulicznych, szczególnie tych pracujących w zamkniętych przestrzeniach, pod dużym obciążeniem lub w trudnych warunkach otoczenia, temperatura robocza może osiągać nawet 80–100°C. W takich warunkach olej narażony jest na nieustanne nagrzewanie, a jeśli stabilność termiczna nie jest wystarczająca, może ulegać przyspieszone degradacji.


Dlaczego stabilność termiczna jest ważna?

Podczas pracy w warunkach podwyższonej temperatury (np. przy intensywnym obciążeniu, w zamkniętych przestrzeniach czy przy braku skutecznego chłodzenia), olej hydrauliczny narażony jest na trwałe zmiany strukturalne. Jeśli stabilność termiczna oleju nie jest odpowiednia, może:

  • tracić lepkość i zdolność smarowania,
  • tworzyć osady i laki na zaworach lub ściankach zbiornika,
  • przyspieszać zużycie uszczelnień,
  • pogarszać działanie całego systemu.

Wysokiej jakości oleje o dobrej stabilności termicznej pozwalają utrzymać czystość układu, zapobiegają powstawaniu nagarów i pozwalają wydłużyć czas między wymianami oleju.

Gdzie stabilność termiczna ma kluczowe znaczenie?

Ten parametr jest szczególnie istotny w układach, które:

  • pracują w ciągłym cyklu, bez długich przerw na chłodzenie,
  • działają w podwyższonej temperaturze otoczenia (np. huty, zakłady chemiczne),
  • wykorzystują olej jako czynnik smarująco-chłodzący bez dodatkowego obiegu chłodzenia,
  • wymagają czystości systemu i długich okresów między wymianami.

Jakie dodatki poprawiają stabilność termiczną?

Na odporność oleju hydraulicznego na działanie wysokiej temperatury wpływa nie tylko jakość bazowego oleju, ale także odpowiednio dobrany pakiet dodatków uszlachetniających. Najważniejsze z nich to:

  • Przeciwutleniacze (antyoksydanty) – hamują procesy utleniania zachodzące w oleju pod wpływem tlenu i ciepła. Najczęściej stosowane są przeciwutleniacze fenolowe i aminowe, które działają w różnych zakresach temperatur. Dzięki nim olej wolniej ciemnieje, nie tworzy szlamów ani osadów i dłużej zachowuje stabilność chemiczną.
  • Detergenty i dyspergatory – detergenty zapobiegają przywieraniu zanieczyszczeń do powierzchni metalowych, a dyspergatory utrzymują cząstki produktów degradacji w zawieszeniu. Dzięki temu układ pozostaje czysty nawet przy intensywnej pracy.
  • Stabilizatory lepkości – specjalne modyfikatory lepkości (VI-improvers), które są odporne na ścinanie i degradację termiczną, pomagają utrzymać odpowiednią lepkość oleju przez długi czas.
  • Inhibitory korozji – choć nie wpływają bezpośrednio na stabilność termiczną, chronią powierzchnie metalowe przed reakcjami, które mogłyby przyspieszyć degradację oleju.